Skarga na przewlekłość postępowania

W Polsce każdy kto chociaż raz próbował dojść własnych praw w postepowaniu sądowym wie jak długo ono może trwać. W Warszawie standardem jest, ze rozprawa sądowa odraczana jest na okres ok 2-3 miesięcy. Po wysłaniu do sądu pozwu bądź innego pisma procesowego wszczynającego postepowanie sądowe również trzeba czekać na wyznaczenie pierwszego terminu rozprawy ok 3 mies. Wszystko to sprawia, że bardzo często postępowania sądowe trwają latami, nawet w tych najprostszych sprawach.

Aby przeciwdziałać takim praktykom została uchwalona Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Ma ona przeciwdziałać przedłużaniu postępowań sądowych i daje „narzędzie” w postaci skargi na przewlekłość postępowania.
Kiedy można wnieść skargę na przewlekłość postepowania?
Odpowiedź na to pytanie daje nam art. 2 ust. 1 w/w ustawy. Zgodnie z nim Strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania). Przepis ten stosuje się również do postepowania przygotowawczego.

Kto jest uprawnionym do wniesienia skargi?
1) w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe – strona;
2) w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – strona;
3) w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – strona lub wnioskodawca;
4) w postępowaniu karnym – strona oraz pokrzywdzony, nawet jeśli nie jest stroną;
5) w postępowaniu cywilnym – strona, interwenient uboczny i uczestnik postępowania;
6) w postępowaniu sądowo-administracyjnym – skarżący oraz uczestnik postępowania na prawach strony;
7) w postępowaniu egzekucyjnym oraz w innym postępowaniu dotyczącym wykonania orzeczenia sądowego – strona oraz inna osoba realizująca swoje uprawnienia w tym postępowaniu.

O co możemy wnosić w skardze?
Przede wszystkim w skardze należy sformułować żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy. Ponadto skarga może zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę albo prokuratorowi prowadzącemu lub nadzorującemu postępowanie przygotowawcze zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej od 2 000 złotych do 20 000 złotych.
Co może dać uwzględnienie przez sąd skargi na przewlekłość postepowania?
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy Strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika. Ustęp 2 przedmiotowej ustawy wskazuje, iż postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości postępowania.
Strona, która nie wniosła skargi na przewlekłość postępowania może dochodzić – na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy.
Skarga podlega stałej opłacie w wysokości 100 złotych. Jeśli skargę wniosło kilka osób, każda z nich uiszcza opłatę oddzielnie.