Alimenty między małżonkami i na dzieci

Alimenty między małżonkami. Możliwość domagania się alimentów od byłego małżonka ściśle wiąże się z ustaleniem winy rozkładu pożycia. Kwestię tą reguluje art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Małżeństwo może zostać rozwiązane przez sąd:
• Z wyłącznej winy jednego z małżonków.
• Z winy obydwojga małżonków.
• Bez orzekania o winie.
• Z ustaleniem, że żadne z małżonków nie ponosi winy.

W przypadku rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków, sąd na żądanie małżonka niewinnego może zasądzić od małżonka ponoszącego wyłączną winę alimenty służące wyrównaniu jego stopy życiowej. Małżonek niewinny może żądać od małżonka winnego alimentów tak naprawdę przez całe swoje życie, zaś małżonek wyłącznie winny nigdy nie będzie mógł żądać alimentów od małżonka niewinnego.

W przypadku rozwodu z winy obydwojga małżonków, obydwoje byli małżonkowie mogą żądać wzajemnie od siebie alimentów, ale tylko wtedy jeżeli znajdują się w niedostatku. Za stan niedostatku uznaje się brak własnych środków tj. dochodów czy zarobków oraz możliwości zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb. Obowiązek ten nie jest ograniczony w czasie.

W przypadku rozwodu bez orzekania o winie oraz rozwodu z ustaleniem, że żadne z małżonków nie ponosi winy, byli małżonkowie mogą żądać wzajemnie od siebie alimentów tylko jeżeli znajdują się w niedostatku. Obowiązek ten jest jednak ograniczony do okresu 5 lat od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. W sytuacjach wyjątkowych okres ten może ulec przedłużeniu (np. w sytuacji choroby jednego z małżonków).

Obowiązek płacenia świadczeń alimentacyjnych ustaje, gdy osoba uprawniona do alimentów ponownie zawrze związek małżeński.

Alimenty na dzieci powinny być płacone przez cały czas kiedy dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie ( a więc nie do pełnoletności dziecka czy też skończenia przez nie studiów). Jednakże, zgodnie z art. 133§3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Wysokość alimentów uzależniona jest z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zarówno pojęcia „usprawiedliwione potrzeby dziecka” jak i „możliwości majątkowe zobowiązanego” nie da się precyzyjnie określić. Usprawiedliwione potrzeby dziecka będą obejmowały zapewnienie mu wyżywienia, zamieszkania, odzieży, higieny osobistej czy leczenia, ale także zaspokojenie potrzeb kulturalnych, czy wykształcenia. „Możliwości zarobkowe i majątkowe” oznacza nie tylko zarobki rzeczywiście uzyskiwane przez zobowiązanego, ale także te, które mógłby i powinien uzyskać uwzględniając należytą staranność, siły fizyczne i umysłowe. W rzeczywistości, o alimentach za każdym razem decydują Sąd biorąc pod uwagę potrzeby małoletniego oraz zarobki rodzica z którym dziecko nie mieszka.